Türkiye özelinde meseleleri “TL’nin paha kaybı, personellik ve ham unsur maliyetlerindeki artış, döviz kuru üzerindeki baskılar ve iç pazardaki daralma, kesimi önemli biçimde etkileyen faktörler” olarak sıralayan Kaya’nın yeni yıla ait teklifleri ve öngörüleri şöyle:
DESTEK ARTARSA BÜYÜRÜZ
- Bu meseleler ihracat, üretim ve istihdamda yüzde 15 ila 20 ortasında değişen kayıplara yol açtı. Kârlılık ve sermaye kayıpları ise çok daha yüksek düzeylere ulaştı. 2023 yılında 19.2 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren dalımız, 2024 yılını ise 18 milyar dolarla kapatmayı öngörüyor.
- TGSD olarak bu süreçte maliyet düşürücü programlar ile orta – uzun vadeli finansal dayanak ve kurun enflasyon derecesinde artması istikametinde taleplerimiz bulunuyor.
- Eğer bu takviyeler sağlanırsa 2025 yılında kesimimiz tekrar istikrar kazanabilir ve bu yıla benzeri bir tabloyu yakalayabiliriz. Aksi takdirde 2025 yılında yüzde 5 daha daralabiliriz.
- Aslında son iki yıldır global tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklar ülkemiz için değerli fırsatlar sunuyor. Bilhassa Ortadoğu’daki savaş nedeniyle Asya’dan Avrupa’ya yapılan sevkıyatların müddetinin uzaması, Türkiye’nin süratli ve inançlı tedarik avantajını daha besbelli hale getiriyor. Lakin ülkemizdeki maliyetlerin rekabet ettiğimiz ülkelerle karşılaştırıldığında çok yüksek düzeylerde olması, bu avantajımızı tam manasıyla değerlendirmemizi engelliyor.
- Çünkü Avrupa’daki büyük alım kümeleri, tedarik risklerine karşın ithalatlarının büyük bir kısmını Vietnam, Kamboçya ve Bangladeş üzere düşük maliyetli ülkelerden yapmayı sürdürüyor. İhracatımızın yaklaşık yüzde 60’ını AB ülkelerine yapmamıza karşın bu pazarda yüzde 7-8 oranında kaybımız kelam konusu. Hasebiyle bu süreçte öncelikli maksadımız, bu kayıpları telafi etmek ve sürdürülebilir üretimi odağımıza alarak eser, pazar ve marka çeşitliliği sağlamak.
- Türk hazır giysi bölümü, yeşil dönüşüm konusunu finansal zorluklar nedeniyle askıya almış durumda. Lakin alım kümeleri artık üreticileri güç ve su kullanımı, iş güvenliği ve sarsıntı yönetmeliği üzere kriterlere nazaran değerlendirmeye başladı. Düşük performans sergileyen üreticiler, tedarik zincirinin dışında kalma riskiyle karşı karşıya kalabilir.
- 2025 yılının ikinci yarısında finansmana erişimin kolaylaşmasıyla birlikte kesimimizde yeşil dönüşüm yatırımlarının yine sürat kazanmasını bekliyoruz. Bu durum, üretim ve ihracatımıza da olumlu katkılar sağlayacaktır.