Elektrik Üretim AŞ’ye ilişkin olan Soma B Termik Santralı 13 Ocak 2015 tarihinde Özelleştirme Yönetimi tarafından ihaleye açılmıştı. Konya Şeker Sanayi ve Ticaret AŞ, 685.5 milyon dolar teklifle santralı almaya hak kazanmıştı. 22 Haziran 2015 tarihinde santral şirket tarafından Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı’ndan devralındı. Santralın tamamı Konya Şeker San. ve Tic. AŞ’ye ilişkin. Sayıştay’ın Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) kontrol raporuna nazaran, mülkiyeti EÜAŞ’ye ilişkin iken 2015’te imzalanan satış mukavelesi ile özelleştirilen Soma B Termik Santralı’nda satılan kömür fiyatlarının belirlenmesinde yaşanılan uyuşmazlıklar nedeniyle uzun vakitten beri kömür satış bedeli tahsil edilemiyor. Santral işletmesi tarafından 19 Nisan 2023 tarihinden itibaren TKİ’ye kömür satış bedellerinin ödemesi yapılmıyor. 31 Aralık 2023 tarihi prestijiyle işletmenin TKİ’ye faizsiz toplam cari borcu 3.2 milyar TL’ye ulaştı. Buna rağmen santrala TKİ tarafından kömür teslimi yapılmaya devam ediliyor. Bu nedenle TKİ’nin alacağı meblağ da daima artıyor.
‘10 MİLYARI GEÇTİ’ İDDİASI
CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, güç bakanına yönelttikleri soruların karşılıksız kaldığını anımsatarak şöyle konuştu:
“Söz konusu firmanın TKİ’ye olan borcunun 10 milyar lirayı geçtiği sav ediliyor. Ayrıyeten borcunu ödeyemeyen bu şirket öteki taraftan da baca gazı filtresi takmamakta ısrar ederek yükümlülüklerini de yerine getirmiyor. Şirket geçmişte özelleştirmeden kaynaklı devlete olan borcunu ödeyememiş ve sonrasında borcu altı takside bölünmüştü. Bu süreçten ötürü oluşan kamu ziyanı 177 milyon doları geçiyor. En son kanunlaşan teklif ile EÜAŞ yerli termik santrallardan piyasa fiyatının üzerinde alım garantili elektrik alım mukavelesi de yapabilecek. Teşviklerin devlete karşı yurttaşlara karşı yükümlülüklerini yerine getiren şirketlere yapılması gerekir ve bu üzere firmaların bu teşvik kapsamından çıkartılması gerekir. Biz ise borcunu ödemeyen bu firmaya, üstüne para veriyoruz.”
BOTAŞ’TA MEVZUAT DIŞI ÖDEME
Sayıştay’ın BOTAŞ kontrol raporuna nazaran kurumda, toplu iş mukavelelerine tabi olmayan işçisi niteleyen kapsam dışı çalışana meri mevzuatta yer almadığı halde “ilave ödeme” maaş kalemi ismi altında ödeme yapıldığı, ayrıyeten bu ödemenin kapsam dışı işçi için altı ayda bir cumhurbaşkanı kararına istinaden belirlenen brüt fiyat taban/tavan limitinin dışında tutulduğu belirlendi.
Yapılan incelemede 1421 kapsam dışı işçiye hem 2.09.2023 tarih 7551 sayılı cumhurbaşkanı kararı ile tekrar belirlenen 68 bin 478 TL tavan üzerinden fiyat ödendiği hem de limite dahil edilmeksizin seyyanen artırım biçiminde 8 bin 77 TL ek ödeme yapıldığı anlaşıldı.
Raporda, “Bu ek ödemenin BOTAŞ’ın bütçesinde mevzuat dışı bir ödemeye neden olduğu üzere, birebir vakitte öteki KİT’lerde de emsal uygulamaların önünü açabilme riskini de barındırmaktadır” dendi.
ŞANS OYUNLARINDA KONTROL YOK
Sayıştay’ın Ulusal Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü kontrol raporundaki tespitleri dikkat çekti. Raporda şu tespitler yer aldı:
- Şans oyunlarına ait bayilik kurallarının devamı, bayilik yükümlülüklerinin tam olarak yerine getirilmesi ve bayilik iptal şartlarına ait yönetimin yetkisi dahilinde kontrol yapılmadığı tespit edildi.
- Lisans kapsamındaki baht oyunlarına ait iş ve hizmetlerin özel hukuk mukavelesiyle bir firmaya devredildiği fakat bu iş ve hizmetlere ait izleme ve denetleme yetkisinin yönetim tarafından kullanılmadığı ortaya çıktı.
- İdare tarafından her ne kadar yüklenici firma tarafından tertip edilen ulusal piyango ve sayısal oyunlara ait satış hasılatı bilgi ve raporlarına çevrimiçi olarak erişilebildiği söz edilse de yıl içinde yapılan kontrolde gerekli bilgiye ulaşılamadığı tespit edildi. Yönetmelik taslağı çalışmaları tamamlanamadığından bu kapsamda kontrol de yapılamadı.
THK’DE BAĞIŞ ZARFI İÇİN İHALE
ASIL işi kömür üretimi olan Amasra Taşkömürü İşletme Kuruluşu, kömür torbalama tesisi kurulması ve üç yıl işletilmesi işi için ihaleye çıktı. İhaleyi Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğü Satınalma Dairesi Başkanlığı yapacak. Bu kapsamda Amasra Müessesi’nde 18-150 mm ebatlı kömür torbalanacak. Günlük 80 ton, yıllık 20 bin ton, 3 yıllık da 60 bin ton kömür torbalanması amaçlanıyor. Yönetim isterse bu ölçülerde yıl başında artış yapabilecek. Bu iş 16 Mart 2025 ile 15 Mart 2028 ortasında yapılacak. İhale, “açık ihale usulü” ile 27 Ocak’ta yapılacak. İhaleye, gerçek yahut hukuksal bireyler katılabilecek.
Bu arada Türk Hava Kurumu (THK) Genel Başkanlığı da “fitre, zekat bağış zarfı yaptırılması işi” için ihaleye çıktı. Bu ihale “kapalı zarf teklif isteme” tarzı ile ihale edilecek. 3 milyon fitre, zekat ve bağış zarfı bastırılacak..