Geçtiğimiz gün, Myanmar’da Müslümanlara yönelik uzun müddettir sistematik olarak süren şiddet hareketleri birinci defa askerlerin itiraflarıyla kayıtlara Ülkede tansiyon düşmezken bu sefer de 2021 darbesi sonrası iktidara gelen askeri idare, ortalarında darbe ile devrilen Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) milletvekilinin de olduğu 4 kişiyi idam etti.
Myanmar’da yayın yapan Mirror Daily gazetesi, infazın ne vakit ve nerede gerçekleştirdiğine ait detay vermezken, 4 kişinin “şiddet içeren ve insanlık dışı terör cinayetleri planladıkları ve yönettikleri” savı sebebiyle “yasal prosedürlere uygun olarak” idam edildiğini bildirdi.
‘İDAMLARLA PROTESTOLARI KIRMAYA ÇALIŞIYORLAR’
Darbe aksisi Ulusal Birlik Hükümeti’nde İnsan Hakları Bakanı olan Aung Myo Min, bahse ait değerlendirmesinde, idamların “halkı dehşete sürükleyeceğini” söyledi..
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Asya Yöneticisi Elaine Pearson, idamların “bariz halde haksız olduğunu ve siyasi gayeli yargılamalar” yapıldığını vurguladı. Pearson, idamlar ile askeri idarenin darbe aksisi protestoları kırmayı amaçladığını aktardı.
İDAM EDİLENLER
Devrik NLD hükümeti milletvekillerinden Phyo Zeya Thaw, ocak ayında çıkarıldığı mahkemede “terörizmi finanse etmek” hatasından karar giymişti. Askeri idare, 41 yaşındaki siyasetçiyi, “terör eylemi” olarak gördüğü Yangon’daki darbe aykırısı şovların organize edilmesinde “kilit isim” olarak görüyordu.
İdam edilenler ortasında bulunan demokrasi aktivisti Kyaw Min Yu, “terörle çaba yasasını ihlal etmek” hatasından karar giymişti. Kyaw Min Yu, 1988’de askeri idareye karşı ayaklanan ve birden fazla mahpusa atılan “88 Jenerasyonu Öğrencileri” kümesinin da önderleri ortasındaydı.
Geçen yıl ekim ayında Yangon’da tutuklanmasının öncesinde Kyaw Min Yu, siyasi faaliyetleri nedeniyle onlarca yıl mahpus cezası almıştı.
Darbe idaresi Kyaw Min Yu’yu, muhalifler tarafından kent merkezlerinde düzenlenen “Ay Işığı Operasyonları”na liderlik etmekten ve toplumsal medya platformları üzerinden yaptığı paylaşımlarla “halkı galeyana getirmek”ten hatalı bulmuştu.
İdam edilen iki aktivist Hla Myo Aung ve Aung Thura Zaw da geçen yıl askeri bir bayan çalışanı azap ederek öldürdükleri savıyla karar giymişti.
Myanmar’da en son idam cezası 1976 yılında uygulanmıştı. 2014 yılında idama cezasına çarptırılan mahkumların cezaları ömür uzunluğu mahpusa çevrilmişti.
Ancak, 2021 yılında gerçekleştirilen askeri darbe sonrası onlarca insan yine idama mahkum edildi.
MYANMAR’DAKİ ASKERİ DARBE
Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimlerde hile yapıldığı savlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyon yaşanmasının akabinde 1 Şubat 2021’de idareye el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına inanılmaz hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe aksisi protestocu ve isyancı kümelere silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 1800’ün üzerinde kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi ise hala içeride tutuluyor.
Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) nazaran, ülkede darbeden bu yana 1900’den fazla kişi hayatını kaybetti ve 10 binin üzerinde kişi de gözaltına alındı. Myanmar askeri mahkemeleri, tutuklulardan 2’si çocuk 114 siyasi mahkum hakkında idam kararı verdi.