Yağlı karaciğer hastalığı yahut bir öbür ismiyle karaciğer yağlanması dünya çapında epeyce yaygındır ve dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 20 ila 30’unu etkilemektedir.
Karaciğer yağlanması erkeklerde bayanlara nazaran 2 kat daha yaygındır. Yağlı karaciğer hastalığı sinsi ve ilerleyici bir hastalıktır ve hala sonlu bir teşhis ve tedavi usullerine sahiptir. Çok kilo, karaciğer yağlanmasında en büyük risk faktörüdür.
Yağlı karaciğer hastalığı bedende farklı iltihaplanma süreçlerine yol açabilen karaciğerde yağ birikmesi nedeniyle ortaya çıkar. Sıklıkla obezite, diyabet, hipertansiyon, çok alkol tüketimi yahut yüksek kolesterol ile bağlantılıdır.
Çoğu vakit bu hastalık, etkilenenlerin hayat şeklinde birkaç kolay değişiklik yaparak önlenebilir. Karaciğer hücrelerinde yağ birikmesi, alkol tüketimi ile alakalı olabilir (alkolik yağlı karaciğer hastalığı) yahut alkol alımı ile ilgisi olmayabilir (alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı).
Yağlı karaciğer hastalığının belirtileri nelerdir?
Yağlı karaciğer, hastalığın çok geç evrelerine kadar sessizce gelişir, bu nedenle hastaların büyük çoğunluğu hastalığa sahip olduklarının farkında değildir.
Yağlı karaciğer hastalığının belirtileri şunlardır:
– Karın ağrısı ve şişkinlik hissi,
– Karın ve bacak şişmesi (ödem),
– İştah kaybı,
– Mide bulantısı,
– Sarılık,
– Yorgunluk,
– Güçsüzlük.
En çok etkilenen beşerler kimlerdir?
Yağlı karaciğer, muhakkak bir karaciğer hastalığı geçmişi olmayan şahıslarda ortaya çıkabilir, fakat hadiselerin büyük çoğunluğunda etkilenme riski en yüksek olan bireyler şunlardır:
– Çok kilolu yahut obez şahıslar,
– Tip 2 diyabetliler,
– Metabolik sendrom yaşayanlar,
– Steroidler yahut tamoksifen üzere birtakım ilaçları kullananlar.
Asla yememeniz gereken 5 yiyecek
Karaciğer yağlanması hiçbir durumda hafife alınmaması gereken bir durumdur, zira hastalık vakitle geri dönüşü olmayan daha önemli sıhhat sıkıntılarının gelişmesine yol açabilir.
Karaciğer yağlanmasını önleyen bir ilaç yoktur, bu nedenle diyabet, hipertansiyon ve çok kolesterol üzere tüm metabolik faktörlerin yanlışsız biçimde yönetilmesi ve tedavi edilmesinin yanı sıra sağlıklı bir hayat üslubuna sahip olmak ve gerekirse kilo vermek epey büyük bir değer taşıyor.
Bu nedenle uzmanlar bu yiyecek ve içeceklerden uzak durulmasını tavsiye ediyor:
Alkol
Alkol beden için toksiktir, bu yüzden beden mümkün olan en kısa müddette ondan kurtulmaya çalışır. Bedende birikmemesi için onu metabolize etmekten karaciğer sorumludur. Alkol çok kalori sağlar ve daima tüketimi karaciğerde birikerek iltihaplanmaya ve hücrelerin yok edilmesine neden olan iltihaplı unsurların oluşumuna neden olan yağa dönüşmesini tetikler.
Bu durum vakitle karaciğer yağlanmasına neden olur, akut alkolik hepatit oluşabilir ve ağır olaylarda siroz oluşabilir. Ferdi hassaslık değişebilir ve toksik tesir bayanlarda erkeklerden daha fazladır.
Kırmızı et
En güzel diyet her vakit meyve ve sebzeler açısından güçlü, kırmızı et ve işlenmiş besin tüketiminin az olduğu Akdeniz diyetidir. Meyve ve sebzelerde büyük ölçüde bulunan polifenoller açısından varlıklı bir diyet ve kırmızı etin azaltılması, karaciğer yağlanmasının azalmasında temel bir role sahiptir. Polifenoller üzüm, çilek, ahududu, nar ve yaban mersini üzere meyvelerde, pancar, patlıcan, domates ve soğan üzere bazı sebzelerde, baklagiller ve tam tahıllarda bulunur.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), 2015 yılında kırmızı eti mümkün bir kanserojen olarak sınıflandırmış ve tüketiminin haftada 500 gramı geçmemesini tavsiye etmiştir.
Hamur işleri
Hamur işleri, makarna ve hazır kek ve kurabiyelerin tüketiminden kaçınmak, sadece karaciğer sıhhatini korumak için değil, birebir vakitte sağlıklı bir kilo için de değerlidir. Çalışmalar, küçük tüketimlerin bile karaciğer yağlanmasını tetikleyebileceğini gösteriyor.
Her gün paketli hamur işleri tüketmenin beden için farklı olumsuz sonuçları da vardır. Paketli hamur işleri ve fast food tüketimi artan depresyon ve tip 2 diyabet riski ile bağlıdır.
Şekerli içecekler
Alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı temel olarak sıhhatsiz bir diyetten kaynaklanır. Bu nedenle şeker yükü çok yüksek olan karbonhidratların alımını kısıtlamak, bilhassa de şekerli içecekleri diyetten çıkarmak hayli büyük bir değer taşıyor. Bunlara doğal olsalar bile meyve suları ve smoothieler de dahildir.
Meyve suları lif içermediğinden, bedende şeker dalgalanmalarına neden olacak çok ölçüde hür şeker içerir, bu nedenle istisnai durumlar dışında her vakit meyvenin tamamını tüketmek en uygunudur.
Tuz
Yüksek sodyum alımı karaciğerde formsuz hücreler, daha yüksek hücre mevti oranları ve daha düşük hücre bölünmesi oranları üzere bir dizi olumsuz değişikliğe yol açarak karaciğer yağlanmasına yol açabilir.