Dünyanın dört bir yanında yapılan araştırmalar, 20’li, 30’lu ve 40’lı yaşlarındaki bireylerde görülen göğüs ve kolon (bağırsak) kanseri ile öbür kanser olaylarının arttığını gösteriyor.
BBC’nin haberine nazaran İngiltere, ABD, Fransa, Avustralya, Kanada, Norveç ve Arjantin dahil 24 ülkede, 25-49 yaş aralığındaki kolon kanseri hastalarının oranında son on yılda değerli bir artış oldu. Amerikan Kanser Derneği (ACS) ile Dünya Sıhhat Örgütü’ne (WHO) bağlı Milletlerarası Kanser Araştırma Ajansı’nın (IARC) 50 ülkeyi kapsayan araştırmasının birinci sonuçları Eylül ayında açıklandı. Bulgular, tıp dünyasında korkulara neden oldu.
Gençler ortasında başka kanser cinslerinde de artış göze çarpıyor. ACS’nin yeni araştırmasına nazaran, bayanlar için göğüs kanserine bağlı vefatlar geçtiğimiz on yılda yüzde 10 azalmış olsa da, 50 yaşından evvel bu kanser tipine yakalananların oranı yıl başına yüzde 1,4 arttı.
KANSER HADİSELERİNDE NİZAMLI ARTIŞ
Uluslararası tıp dergisi Lancet’te yayımlanan bir araştırmaya nazaran, ABD’de bilhassa X nesli (1965-1980 ortasında doğanlar) ile Y nesli (1981-1996 doğumlular) ortasında 17 farklı kanser tipinde nizamlı bir artış kayda geçti.
Araştırmalar, bu eğilimin birinci olarak 1990’lı yıllarda başladığını gösteriyor. Yapılan bir çalışmada, 1990-2019 ortasında genç yaşta baş gösteren kanser olaylarındaki artış yüzde 79 olarak belirlendi.
Uluslararası Kanser Denetim Örgütü (UICC) tabiplere genç hastaları gördüklerinde korku yaratabilecek kimi semptomları daha fazla dikkate almaları ikazında bulunuyor.
UICC’den Sonali Johnson, “Bir doktor 60 yaşın üstündeki bir hastadan çok yorgunluk, şişkinlik ve dışkılamada yaşanan zorluklar üzere şikayetleri dinlediğinde, 30’lu yaşlarında faal ve kanser profiline uymayan bir hastaya nazaran ona daha ciddiyetle yaklaşıyor” diyor. Johnson, hekimlerin bazen genç hastalardan kan testi ya da kolonoskopi istemek yerine, semptomların nedenini “hassas bağırsak sendromu ya da iş gerilimine indirgediğini, birçok hadisede belirtilerin göz arkası edildiğini” söylüyor.
Uzmanlar sıklıkla 70’li yaşların başında görülen pankreas kanserinin de çok daha erken yaşlarda görülmesinden dertli. 40 yaşından evvel pankreas kanserine yakalanan pek çok hastası olduğunu söyleyen New York’taki Memorial Sloan Ketter Kanser Merkezi’nden gastroenteroloji uzmanı Eileen O’Reilly, “Aile kurmaya başlayan, hayatının en hoş periyodunu yaşayan beşerler bunlar. Bu durumun topluma olan tesiri büyük” diyor.
SUÇLU KİM?
Belki de bu eğilimin nedenlerine dair en bilinen cevap, bedendeki enflamasyonu artırarak ve kıymetli kimi hormonlarda düzensizlik yaratarak kanser riskini artırdığı bilinen metabolik sendrom ve obezite.
Erken yaşta kanser olaylarını araştıran Harvard Üniversitesi’nden patoloji uzmanı Profesör Shuji Ogino, “Genel olarak bulgular ömür halindeki değişiklerin tesirine işaret ediyor. Çok fazla işlenmiş besin ve şeker yemenin kan şekerini yükselttiğini ve insülin direncine yakalanmanın da yalnızca diyabet değil kanser riskini de artırdığını biliyoruz” diyor.
Öte yandan obezite tek başına genç hadiselerdeki artışı açıklamak için kâfi değil. O’Reilly birçok pankreas hastasının fit ve sağlıklı göründüğü ve neden hastalandığına dair net bir açıklama göremediğini söylüyor.
Uzmanlar uzun müddettir sigara ve kanser ortasında temas kuruyor. Lakin sigara tüketimi on yıllar içinde azaldı ve eskisi kadar yaygın değil. WHO’nun bilgilerine nazaran, tütün eseri tüketenlerin oranı 2000’de üç yetişkinden biri iken, son istatistiklere nazaran beş şahıstan biri.
Öte yandan Ogino’ya nazaran eğilim, daha evvel pek dikkate alınmayan kimi farklı kanserojen unsurlarla de açıklanabilir. Ogino, gözden kaçan kontağın uyku olduğunu söylüyor.
Son 50-100 yılda dünya nüfusunun uyku tertibinin değiştiği anlaşılıyor. Bir araştırmaya nazaran 1905-2008 yılları ortasında çocuk ve yetişkinlerin ortalama uyku mühleti gece başına 60 dakika azaldı ve bilhassa Avustralya, Çin, Japonya, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika’da gece vardiyası yaygınlaştı.