Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki son sunumu sırasında, banknotlarla (kâğıt para) ilgili bir soru üzerine “Şu anda üst kupür çalışması yok” dese de Eylül 2024 sonu prestijiyle tedavüldeki kâğıt paraların iki adedinden biri “200 TL” haline dönüştü. Halbuki 200 TL, 2009 yılında temelde bankalararası süreçlerde kullanılsın diye Türkiye’nin en büyük kupürlü banknotu olarak tedavüle verilmişti. Lakin bilhassa 2018 yılıyla birlikte şiddetlenen ekonomik kriz ortamı, yüksek enflasyon ve TL’nin bedelindeki erime bugün 200 TL’yi günlük kullanımın “zorunlu” parası haline getirdi. Zira 200 TL ile Merkez Bankası’nın yıllık ortalama dolar kuruna nazaran 2009’da 129 dolar alınabilirken bu sayı bugün 6.2 dolara düştü.
TUTARDA YÜZDE 80
Merkez Bankası’nın yeni yayımladığı bilgilere nazaran tedavüldeki banknot sayısı, Eylül 2023’e (yıllık) kıyasla yüzde 24, Eylül 2022’ye (iki yıllık) kıyasla yüzde 52.3 artarak 5 milyar 280 milyon 711 bin 97 adede ulaştı. Bunların yüzde 49.7’si olan 2 milyar 623 milyon 168 bin 944 adedini ise 200 TL’ler oluşturuyor. Adet bazında 200 TL’nin toplamdaki hissesi Eylül 2023’te yüzde 35.2, Eylül 2022’de ise yüzde 24.3’tü. Ayrıyeten 200 TL’lik kâğıt paralardaki artış oranı yıllık bazda 74.8, son iki yılda yüzde 211.8 oldu. Bunun yanında 200 TL’lik kâğıt paraların toplam fiyattaki hissesi doğal olarak çok daha büyük. Tedavüldeki kâğıt paraların toplam fiyatı 656.9 milyar liraya ulaşırken bunun içinde 200 TL’nin hissesi yüzde 79.9’a yükseldi. Bu hisse Eylül 2023’te yüzde 66.4, Eylül 2022’de ise yüzde 52.6’ydı.