Ahmet Özay
Viyana’da geçtiğimiz günlerde kurulan “Avusturya İslam Partisi” (IPÖ) mevcut tartışmalara bir yenisini ekledi. Farklılıkların savunulduğu Avrupa’da İslami farklılıklara, farklı davranıldığını bir sefer daha müşahede ettik.
İslami partilerin, öteki bir tabirle Müslümanlar tarafından kurulan siyasi partilerin, siyasi kültür içerisinde tartışılması, Avrupa’da dilek edilen bir usul değil. Demokratik müsamaha kapsamında algılanması gereken bu teşebbüsler, tartışılmıyor damgalanıyor. Temel ölçü anayasaya sadakat olarak öngörülüyor. Lakin bahis Müslümanlar, Türkler, Araplar olunca peşinen damgalama ve iftira sıkça devreye sokulan bir metot.
NEREDEN ÇIKIYOR BU SAVLAR?
Son periyotta Avrupa’da en sık kullanılan kavram “İslami partilerin yükselişte” olduğu savı.
Sayısal olarak yaklaştığımızda tüm Avrupa Birliği içerisinde sayıları bir elin parmaklarını geçmiyor. Üye sayıları yüzler yahut birkaç bin ile söz ediliyor. Seçim başarısı açısından değerlendirdiğinizde ise Belçika, Hollanda ve İspanya haricinde bir muvaffakiyetleri yok. Bu muvaffakiyetler da genelde bir kaç belediye meclisi üyeliğinden ibaret. O vakit nerden çıkıyor bu yükseliş tezleri? Aslında, Avrupa’da yükselişte olan anti İslam söylemi üzerine kurulu siyasi akımlar. Hem sayısal, hem de seçmen tercihi açısından Avrupa’nın yarınlarına ipotek koyacak tesire sahipler.
Almanya’da Almanya Alternatif Partisi AfD, Hollanda’da Hürriyet Partisi, Belçika’da Flaman Bloğu ve Fransa’da Le Pen hareketi artık klasikleşmiş çok sağcı akımlar.
Toplumun dörtte birine hitap eden bu oluşumların temel söylemi, İslam ve Müslüman aykırılığı.
ÖZGÜR FİLİSTİN PARTİSİ
Son devirde bu tezlere vesile olan “Özgür Filistin Partisi” ve “DAVA” oluşumu var. Filistin teşebbüsü Avrupa genelinde Arap-İslam siyasi akımları bünyesinde toplamaya çalışan bir adım. Fransa’dan Yunanistan’a, İspanya’dan Belçika ve Almanya’ya kadar Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde faal olan bir akım. Mevcut İslami ve göçmen alt yapısına sahip partiler ile seçim işbirliği yaparak varlık göstermeye çalışıyor. Son günlerde pogrom gibisi şiddet olaylarının yaşandığı İngiltere’de ise gibisi bir hareket
“The Muslim Votum”
ismi ile şekilleniyor. Belçika ve Hollanda’nın liberal yapısı, siyasi partilerin çeşitliliğinde de dikkati çekiyor.
Türkçe “NIDA“dan esinlenilerek adlandırılan NİDA Partisi Hollanda’da Rotterdam ve Lahey üzere kentlerde belediye meclislerine girmeyi başarabilmiş.
ERDOĞAN FAKTÖRÜ
“DENK” ise Almanya’daki “DAVA” Partisi üzere kurulmadan damgalananlardan.
Hollandalılar tarafından “Erdoğan Partisi” olarak isimlendiriliyor. Tıpkı Almanya’daki DAVA Partisi üzere. Partinin 3 bin 500 dolayında üyesi var. Genel Başkanı da bir Hollandalı. Aslında, Almanca konuşulan coğrafyadaki kaygının temelinde partilerin Müslümanlar tarafından kurulmasından öte Türkiye’nin artan rolü. Türkiye’nin seçmeni yerleşik siyasi partilere karşı yönlendireceği kaygısı kamuoyunda hakim. Bu tasa ne derece yanlışsız tartışılır. Çünkü, bilhassa Almanya’da Türk seçmenin Türkiye kökenli milletvekillerine oy vermesi çabucak hiç mümkün değil. Türklerin uygun ve berbat günleri ile alakası olmayan, yumurtadan çıkmış kabuğunu beğenmeyen bu kesitten Almanya Türkleri “İllallah” etmiş durumda. Bunun için Almanya Türkleri yerleşik Alman partilerini tercih ediyorlar.
HOLLANDA’NIN DENK’İ
“Denk”, 13 Kasım 2014 tarihinde Toplumsal Demokrat Personel Partisi’nden (PvdA) ayrıldıktan sonra Eyalet Genel Meclisi İkinci Kanadı’nda Türk kökenli iki milletvekili olan Tunahan Kuzu ve Selçuk Öztürk tarafından kuruldu. 9 Şubat 2015 tarihinde parlamento kümelerine DENK ismini verdiler. Nisan 2020’nin başında, Öztürk ve Kuzu ortasında partinin gidişatı konusunda iç tartışma yaşanıyor. Bu tartışma Kuzu’nun parti liderliğinden istifası ile sonuçlanıyor. 2023 seçimlerinde yüzde 2,4 oy aldı ve 150 sandalyeli parlamentoya 3 milletvekili gönderdi.
BELÇİKA İSLAM PARTİSİ
Belçika İslam Partisi 2012 yılında kuruldu ve şeriat hukukunu da içeren bir İslam cemiyeti kurmayı hedefliyor. Partinin kurucularından Redouane Ahrouch, “otobüste bayan ve erkeklerin farklı olması, okul kantininde helal besin ve mümkün olduğunca az bayanın yer aldığı seçim listeleri” öneriyor. En büyük başarısı 2012’de Brüksel’deki lokal seçimlerde Anderlecht ve Molenbeek mahallelerinde birer belediye meclisi üyeliği kazanması. Lakin her ikisi de 2018’de kaybedildi.
ALMANYA’NIN DAVA‘SI
DAVA Almanya’da geçtiğimiz yıl kuruldu. Kuruluşu ile birlikte birçok tartışmanın amacında oldu. Erdoğan’ın Almanya’daki uzun kolu denildi. Erdoğan Partisi olarak sıkça anıldı. Partinin üç kıymetli ismi Tayfik Kara gazeteci, Fatih Zingal avukat ve Mustafa Yoldaş tabip. Hepsi Almanya kökenli Türkler. İslamiyeti Almanya’nın temel bir modülü olarak görüyorlar. Müslümanların ömrünü zorlaştıran öğeleri ortadan kaldırmayı kendilerine vazife biliyorlar. Tarihi Türk-Alman dostluğunu referans alıyorlar. Haziran ayında yapılan 2024 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde 148 bin oy alabildiler. Bu Almanya’daki Türk seçmenlerin yüzde 15’inin takviyesini kazandıkları manasına geliyor.
AVUSTURYALI KAPTANIN PARTİSİ
Avusturya’da İslamiyet resmi din olarak kabul edilmekte. Bunun Bosna’nın Osmanlı İmparatorluğu’ndan kopartılarak, Avusturya’nın bir kesimi olmasına kadar uzanan tarihi nedenleri var. “Avusturya İslam Partisi” kuruluşu ile birlikte tartışmaları da beraberinde getirdi. Partinin kurucu başkanı Avusturyalı eski bir açık deniz kaptanı Gustav Jobstmann. IPÖ “Öncelikli olarak Avusturya’daki Müslümanların dini muhtaçlık ve haklarını teminat altına almaya, teşvik etmeye ve muhafazaya odaklanıyor”. İçişleri Bakanlığına sunulan dilekçeye nazaran Türk kökenli Sevim Aydıroğlu Genel Sekreter, Ramazan Memnun ise Sayman olarak vazife yapıyor. Avusturya Toplumsal Demokrat Partisi’nden (SPÖ) Viyana Eyalet Parlamentosu üyesi Rainer Spenger, IPÖ’nün kuruluşuna tenkit getirenlerden biri. “Avusturya’da siyaset ve kilise ortasındaki ayrımın geçerli olduğunu” söyleyen Spenger, “Siyasi İslam reddedilmelidir ve ülkede İslam’ın siyasi yeri Katoliklik üzere az olmalıdır” diyor.
KİM BU JOBSTMANN
Aslen açık deniz kaptanı olan ve kendisini
“insan hakları aktivisti”
olarak nitelendiren Gustav Jobstmann’ın hayatında daima fırtınalı vakitler bulunuyor.
69 yaşındaki Jobstmann 2016 ve 2022’de Avusturya Cumhurbaşkanlığına adaylığını koymuş, fakat başarılı olamamış. Jobstmann bugüne kadar 150 mahkeme duruşmasında Müslümanlara ve sığınmacılara takviye olmak üzere hazır bulunmuş.
“Müslümanların Avusturya’da radikal olmayan bir platforma muhtaçlığı var”
diyor Avusturyalı kaptan.
PARTİ KURULUŞUNA TEPKİLER
Avusturya Türk Kültür Cemiyeti (TKG) ise Avusturyalı kaptanın İslam Partisi kurmasını
“Şarlatanca bir girişim”
olarak nitelendiriyor, Avusturya’da yıllardır özgür, demokratik, anayasal ve temel haklara dayalı bir sistemin var olduğunu belirterek “
Partiyi özgürlük ortamından yararlanan Müslümanlara atılmış bir tokat
” görüyor. Sağcı Özgürlükçü Avusturya Partisi (FPÖ) Yönetim Kurulu Başkanı Philipp Gerstenmayer tepkisini
“Viyana‘da yeni kurulan‚ Avusturya İslam Partisi, federal siyasetimizin entegrasyon ve iltica alanındaki yıllarca süren ihmalinin üzücü bir sonucudur. Ülkemizde dini çıkarları siyasi olarak temsil etmek gayesiyle partilerin kurulması kabul edilemez”
sözleri ile dile getiriyor.
ENDÜLÜS PARTİSİ
Endülüs Partisi “Partido Andalusí” yüz yıllarca İslam egemenliğinde bulunmuş İspanya’da bir köke dönüş hareketi olarak görülüyor. Parti Mart 2023’de İspanya’nın Algasira kentinde Dris Mohamed tarafından kuruldu. Endülüs milliyetçisi olarak kabul ediliyor. Birebir vakitte Özgür Filistin Partisi’nin bir modülü. Dris Muhamed birebir vakitte İspanya İslam Federasyonunun Genel Lideri. Partido Andalusí Fransız Müslüman Demokratlar Birliği ile işbirliği içerisinde. Buna karşın aldığı oylar 300 ila 2000 arasında değişiyor. Parti Liderinin Fas Hükümdarı V. Muhammed ile bağlantılı olduğu tez ediliyor. İspanyolcayı resmi lisan olarak kabul ediyor, Arapçanın mahalli lisan olarak kabulünü talep ediyor. Aslında “Avrupa’da İslami partiler yükselişte” söylemi çok sağcı, ırkçı, Müslüman, Arap ve Türk düşmanı yükselişi perdelemek için geliştirilen bir savunma biçimi.