İkinci el araba piyasasında geçtiğimiz yılın sonundan beri devam eden sakinlik son iki ayda yerini harekete bıraktı. Temmuz ayında yaşanan yüzde 9.6’lık büyümenin akabinde ağustos ayındaki büyüme yüzde 10’u geçti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Motorlu Kara Taşıtları, Ağustos 2024 datalarını dün açıkladı. Hürriyet’in açıklanan datalardan derlediği bilgilere nazaran, ağustos ayında devranı yapılan ikinci el araba sayısı bir evvelki yılın ağustos ayına kıyasla yüzde 11.2 artarak 613 bin 752 adede ulaştı. Ocak-Ağustos 2024 devrinde evresi yapılan araba sayısı bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 11.4 oranında gerileyerek 4 milyon 460 bin 373 adet oldu. Geçen yılın birebir dönemimde zamanı yapılan araba sayısı 5 milyon adedi geçmişti.
TOPLAM PAZARDA YÜZDE 4.7 ARTIŞ
Otomobil, motosiklet, otobüs, kamyon vb. tüm araçların periyot sayılarına bakıldığında ise ağustos ayındaki artış daha sonlu oldu. Buna nazaran, ağustos ayında tüm araçlarda yapılan zaman sayısı bir evvelki yılın ağustos ayına yüzde 4.7 artarak 935 bin 945 adet oldu. Ocak- Ağustos 2024 periyodunda bölümü yapılan toplam araç sayısı ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 9.6 azalarak 6 milyon 787 bin 585 adet olarak gerçekleşti. Geçen yılın tıpkı devrinde periyodu yapılan toplam araç sayısı 7.5 milyon adedi geride bırakmıştı.
Talebin son iki ayda sıfır km araçtan ikinci ele kaymasının ise birçok kıymetli sebebi var. Bunlardan en değerlileri; GSR2 standartları sonrası donanımları arttığı için sıfır km araçlara gelen artırımlar, kurdaki artışın fiyatlar yansıtılması, Çinli markalara uygulanmaya başlayan ek gümrük tarifeleri sonrası bu modellerde yükselen fiyatlar formunda sıralanabilir.
‘0 KM ARACA GELEN ARTIRIMLAR TESİRLİ OLDU’
Otomotiv data şirketi Cardata’nın Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Eylülde kurundaki artış sıfır kilometre araçlarda fiyatlara yansıtıldı. Bu artırımlar olmadan evvel ikinci el araçlarla sıfır kilometre araçlar ortasındaki fiyat makası çok dardı. Artık o makas, 0 km araçlarda üst gerçek açıldıkça ikinci eldeki fiyat makası normalize olacak, yani ikinci el fiyatları daha algılanabilir, daha olağan fiyatlar haline gelecek. Böylelikle tüketicinin tercihi ikinci el olabilir. Hasebiyle ikinci elde fiyatların yıl sonuna kadar sabit gideceğini düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.
‘AĞUSTOSTA FİYATLAR YÜZDE 2.7 ARTTI’
Vavacars Ticari Grup Başkanı Serdıl Gözelekli ise ikinci el araç fiyatları ağustos ayında yüzde 2.7 oranında arttığını söyledi. Gözelekli, yaptığı yazılı açıklamada, “Talebin artmasıyla daha canlı bir son çeyrek olacağına inanıyoruz. 2024 başı prestijiyle ikinci el araç fiyatlarındaki artış dövize ve enflasyona nazaran geride kalmıştı. Lakin makasın daha fazla açılacağını ön görmüyoruz. Son devirlerde sıfır araç fiyatlarındaki artışı, otomotiv dalındaki üretim maliyetlerinin artması ve hammadde tedarik meseleleri direkt etkiliyor. Ayrıyeten döviz kurlarındaki dalgalanmalar, ithal edilen araçların maliyetlerini etkileyerek ikinci el araç fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. İlerleyen aylarda döviz trendine paralel biçimde fiyat hareketleri görmemiz sürpriz olmayacaktır” demişti.
10 SORUDA 2. EL ARAÇ SATIŞINDA YENİ PERİYOT
Otomobil satışlarını daha inançlı hale getirmek için geliştirilen İnançlı Ödeme Sistemi 27 Eylül’den itibaren herkes için zarurî olacak. Sistemle, alışverişlerde nakit taşıma riski, geçersiz para kullanılması, satış bedelinin ödenmemesi üzere riskler ortadan kalkacak. Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Noterler Birliği işbirliğiyle uygulamaya alınan İnançlı Ödeme Sistemi, ikinci el araba satışlarında oluşan tüketici mağduriyetlerinin önüne geçecek Sistem kapsamında, ikinci el araç piyasasında alıcıyla satıcı ortasında ödeme açısından yaşanan ihtilafların ortadan kaldırılması hedefleniyor.
Söz konusu sisteme ait merak edilen 10 soru ve 10 yanıt ise şöyle:
1-Güvenli Ödeme Sistemi nedir?
İkinci el araç alışverişini daha inançlı hale getirmek gayesiyle geliştirilen ödeme sistemidir.
2-Güvenli Ödeme Sistemi ne vakit mecburî hale gelecek?
Sistemin kullanımı bugüne kadar ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinde bulunan işletmelerin (oto galerilerin) satışlarında mecburî iken 27 Eylül’den itibaren herkes için mecburî hale gelecek.
3-Sistemde ödeme süreci nasıl işleyecek?
Uygulamada, evvel satıcı inançlı ödeme sürecini başlatacak, sonra alıcı notere gitmeden evvel referans numarası ile parayı aracı kuruluşa yatıracak. Satışın onaylanmasının akabinde inançlı hesapta bekleyen para anında satıcının hesabına geçecek.
4-Sistem hangi gayeyle uygulanıyor?
Sistemle nakit taşıma, düzmece para ve satış bedelinin ödenmemesi üzere risklerin ortadan kaldırılması hedefleniyor.
5-Uygulama tüketicileri nasıl etkileyecek?
Söz konusu sistemle ikinci el araç piyasasında itimat ortamının oluşması bekleniyor. Uygulama, tüketici mağduriyetlerini önleyerek, ödeme açısından alıcı ve satıcı ortasındaki ihtilafları ortadan kaldıracak.
6-Uygulamanın kontrolü kim tarafından yapılacak?
Sistemin işleyiş ve kontrolüne ait çalışmalar Ticaret Bakanlığınca yürütülecek.
7-Sisteme dahil bankalar hangisi?
Türkiye Noterler Birliği ile protokol imzalayan banka, elektronik para yahut ödeme kuruluşlarının hepsi sisteme dahil edilecek.
8-Sistemin kullanımı için rastgele bir fiyat olacak mı?
Banka tarafından her bir süreç karşılığında satıcıya aktarılacak araç satış bedelinden mahsup edilmek suretiyle 105 lira alınacak. Kelam konusu fiyatın 52,5 lirası süreç iştirak hissesi olarak Türkiye Noterler Birliğine aktarılacak.
9-Satış sürecinden cayılması halinde sistem üzerinden yapılan müracaat iptal edilebilecek mi?
Bu durumda müracaat iptal edilebilecek ve alıcı tarafından yatırılan meblağ ilgili banka, elektronik para yahut ödeme kuruluşu tarafından iade edilecek.
10-Satış kaydı sonrası bilgilerde güncelleme yapılabilecek mi?
Başvuru oluştuktan sonra bilgilerde düzenleme yapılamayacak. Bunun için mevcut müracaatın iptal edilmesi ve yeni bir sürecin başlatılması gerekecek.(AA)
DOĞRULANMAZSA SATIŞ YAPILMAYACAK
Taşıt satışlarında, taşıt satış bedelinin tamamının ya da bir kısmının nakit, havale yahut EFT üzere usullerle ödenmesi durumunda satış bedeli ile taşıt mülkiyetinin eş vakitli el değiştirmesini sağlayan sistemde, para transferinin “aracı kuruluş” olarak faaliyet gösterecek olan bankalar, elektronik para kuruluşları ve ödeme kuruluşları tarafından yapılması gerekiyor.
Bu kapsamda, para transferi yapılmadıysa tescil gerçekleşmeden evvel para transferinin gerçekleşmesi beklenecek. Para transferi doğrulandığında para hesapta bloke edilecek ve satış mukavelesi tamamlanacak. Para transferi ile eş vakitli olarak taşıt tescili yapılacak. Para transferi doğrulanamaz ise satış süreci kesilecek.