Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde bir yıl geride kaldı. Birleşmiş Milletler’in varsayımına nazaran bugüne kadar en az 7 bin 199 Ukraynalı ömrünü yitirdi, 11 binden fazlası da yaralandı. Ülkede 100 bin kadar askerin ise hayatını kaybettiği ya da yaralandığı söz ediliyor. ABD’li yetkililere nazaran, Rusya tarafında askeri kayıplar 200 bine yaklaştı. 8 milyondan fazla Ukraynalı Avrupa ülkelerine yerleşti. Yüz binlerce Rus da konutlarını terk etti.
YAPTIRIM PAKETLERİ
Savaşla birlikte peş peşe Rusya’ya yönelik yaptırım kararı alındı. Rusya bugün dünyada en fazla yaptırımın uygulandığı ülkeler ortasında birinci sırada. Şubat ayında AB’nin 10’uncu yaptırım paketi açıklandı. Rus petrol eserlerine yönelik alınan bu yaptırım kararının tesirlerinin evvelkilere nazaran daha çarpıcı olacağı düşünülüyor. Rus iktisadının önde gelen isimlerinden biri olan ve 2013 yılında Rusya’dan ayrılarak Fransa’ya yerleşen Sergei Guriev, savaşın ikinci yılına girerken, dünya ticaretinde savaşın tesirlerini Hürriyet Gazetesi’ne kıymetlendirdi. Bir periyot Rusya’nın eski devlet lideri Medvedev’in de danışmanlığını yürüten Guriev, EBRD’nin Baş Ekonomisti olarak da vazife aldı. 2013 yılından bu yana Paris Sciences Po’da öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdüren Guriev, yaptırımların asıl tesirlerini 2023 yılında göreceğimizi söyleyerek şu iletileri verdi:
Sergei Guriev
SAVAŞ NE KADAR SÜRER?
– Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin global ticaret üzerinde büyük bir tesiri oldu. Enflasyon, jeopolitik riskler ve daha birçok husus ticaret yollarını da etkiliyor ve tüm bunlar büyük sıkıntılara yol açıyor. Yani Putin’in kararları yalnızca Ukrayna ve Rusya’yı etkilemedi. Global manada son derece büyük bir tesirden bahsediyoruz.
– Savaşın 3. gününde Rusya için alınan yaptırım kararları, Rus iktisadının çökeceğine dair gerçekçi olmayan beklentiler yarattı. Lakin Rus bankacılık sistemi güçlü kaldı ve makroekonomik manada çöküş önlendi. Rusya için büyük bir şok kelam konusu. Bu şok her ne kadar yıkıcı olmasa da kayda bedel.
– Rusya’nın 2023 yılının birinci aylarındaki bütçesi epeyce makus. Bu manada yaptırımların hem Rusya’ya hem de öteki ülkelere tesiri 2023 yılında görülecek.
SAVAŞ, Putin Kremlin’de rahat ettiği sürece devam edecek, ülke hala ayakta lakin uygulanan her yaptırım Rusya’nın kaynaklarını azaltarak Ukrayna’da daha fazla insanın ölmesini engelliyor.
– Bu müddette tüm dünyanın savaşın tesirleriyle yüzleşeceğini düşünüyorum. IMF’nin global resesyon beklemediğine dair öngörüleri paylaşıyorum. Savaşın tesirleriyle global büyüme 2023’te daha zayıf olacak lakin bu resesyona neden olmayacak.
– Binden fazla çok uluslu şirket, Rusya’daki operasyonlarını ya askıya aldı ya da ülkeden büsbütün ayrıldı. Bu ayrılığın 1988’de Güney Afrika’da yaşanan ‘apartheid’ (ayrılık) periyodundan altı kat daha büyük olduğu belirtiliyor.
– Şirketler varlıklarını sonlandırsa da Rus hükümeti huzursuzluğu bertaraf etmek ismine süratli adımlar attı ve kelam konusu markaların logolarını da andıran yeni isimlerle mağazaları tekrar kullanıma soktu.
– Rusya şu an ihracattan finansal sisteme dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi. Bu manada Rus hükümetine en büyük zararın da yaptırımlar olduğu düşünülüyor.
– 1.386 AB’nin yaptırım kararı aldığı kişi sayısı
– 171 AB’nin yaptırım kararı aldığı kuruluş sayısı
– %30 Ukrayna’da 2022’de büyümedeki düşüş
Klaus Jürgen Gern
KÜRESEL İKTİSAT YAVAŞLADI
KIEL Dünya İktisadı Enstitüsü Milletlerarası İktisat Uzmanı Dr. Klaus-Jürgen Gern ise şu tabirleri kullandı: “Küresel iktisat, savaşın tesiriyle epeyce yavaşladı. Bu manada büyümenin 2023 yılında baskılanması bekleniyor. Rusya’da büyüme üzerindeki tesiri beklenenden düşük olsa da ülke iktisadı, yaptırımlardan büyük ziyan gördü. Mevcut kaynaklar göz önüne alındığında yaptırımlar Rus hükümetinin kısa vadede taraf değiştirmesine neden olmayabilir lakin orta vadede savaşın Rusya’ya maliyetinin artacağını söylemek mümkün. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, globalleşme stratejilerinde de farkındalık yarattı. Dünya ticareti ise üretimdeki düşük büyüme trendi nedeniyle yavaşlayacak.”