Açılışta BIST 100 endeksi, evvelki kapanışa nazaran 32,72 puan ve yüzde 0,63 paha kaybederek 5.198,30 puana geriledi.
Bankacılık endeksi yüzde 0,96, holding endeksi yüzde 0,64 azalış kaydetti. Bölüm endeksleri ortasında en fazla kazandıran yüzde 0,83’le menkul değer yatırım paydaşlığı, en çok kaybettiren yüzde 1,04’le inşaat oldu.
Dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, düşüş eğilimini üst üste dördüncü süreç gününe taşıyarak günü yüzde 1,26 kıymet kaybıyla 5.231,02 puandan tamamladı.
YÜKSELEN FAİZ BORSAYA AKINI ÖNLEYEMİYOR
‘Kısa Dalga’ müellifi Mehmet Çetingüleç bugünkü yazısında borsayı köşesine taşıdı.
Merkez Bankası’nın faiz siyasetlerini kıymetlendiren Çetingüleç, “Merkez Bankasının ilan ettiği siyaset faizi yüzde 9. Önümüzdeki toplantılarda daha aşağı çekilmesi bekleniyor, ancak hiçbir kararı yok” dedi.
Mehmet Çetingüleç’in yazısı şöyle:
“Merkez Bankasının ilan ettiği siyaset faizi yüzde 9. Önümüzdeki toplantılarda daha aşağı çekilmesi bekleniyor, lakin hiçbir kararı yok.
Sadece tabelada o denli yazıyor…
Bankaların 150 bin lira ve üzerindeki mevduata uyguladıkları faiz yüzde 30’un üzerinde.
Buna karşın yatırımcılar borsadan vazgeçip mevduata dönmede isteksiz.
Borsanın tek seçenek olmaktan çıkarılıp vatandaşın öbür alternatiflere yönelmesi sağlanmak isteniyor, fakat yüksek enflasyona karşılık verilen yüzde 30’luk faiz oranları bile kâfi bulunmuyor. Borsaya akın devam ediyor.
Borsa İstanbul’daki yatırımcı sayısı geçen hafta 83 bin gerilemiş görünüyordu. Bu aslında yatırımcı çıkışından değil, halka arz edilen şirketlerden daha fazla pay almak için eş dost kim varsa onların ismine açılan hesapların daha sonra kapatılıp payların tek elde toplanmasından kaynaklanıyordu. Gerçekten borsadaki yatırımcı sayısı 25 Ocak tarihi itibariyle 4 milyona ulaştı. Bu son 25 günde 210 bin yatırımcının daha borsaya girdiğini gösteriyor. Ocak ayında, hafta sonu tatilleri düşüldüğünde günde ortalama 11 bin 666 kişi pay senedi satın almış.
Hisse senetlerinin piyasa bedeli yılbaşından 31 Aralık 2022’de 6 trilyon 200 milyar lirayken 12 Ocak’ta 5 trilyon 500 milyara gerilemişti. Bedel kaybı 700 milyar lira seviyesindeydi. Lakin 12 Ocak-25 Ocak 2023 tarihleri ortasında paylar 300 milyar lira kıymet kazandı. Borsa İstanbul’daki kağıtların piyasa kıymeti 5 trilyon 800 milyar liraya yükseldi.
Anlaşılan hükümetin seçime kadar borsada büyük kayıplara müsaade vermeyeceğini, hatta borsanın seçim öncesi yeni bir ralli daha yapacağını düşünen yerliler satış yapmadığı üzere pay senedi almaya devam ediyor. Buna karşılık yabancılar 20 Ocak’la biten haftada 330.9 milyon dolarlık satış yaptı. Bir evvelki hafta yabancılar 67.6 milyon dolarlık alış gerçekleşmişti. Alışın halka arzlardan kaynaklandığı kestirim ediliyor. Hakikaten çabucak akabinde yabancıların sert satışı geldi.
Borsada yatırımcı sayısının 4 milyona çıkması tehlikeli değil. Zira kripto paralarda bile 5 milyonun üzerinde yatırımcıdan kelam ediliyor. Lakin, küçük yatırımcılar büyüklerin tuzağına düşürülür, Ocak ayı boyunca yaşanan sert silkeleme hareketlerinin devamı gelirse tehlikeli bir sürece girilir. Bu sürecin borsada süreç yapan yabancı yatırım bankaları aracılığıyla tetiklenmesi de mümkün ki, bunu sık sık yapıyorlar.
Borsaya alternatif seçenekler oluşturulmak istenmesi bu türlü bir riskin görülmesinden de kaynaklanıyor olabilir.
Merkez Bankası bir yandan tribünlere oynayıp haftalık repo faizini (politika faizi) hiç kimsenin dikkate almayacağı sayılara indirirken, öbür yandan bankaların daha yüksek faiz uygulamalarını destekliyor. Bunun son örneği evvelki gün Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarında üst hududun kaldırılması oldu.
KKM hesaplarındaki yatırımcılar, dövizin kâfi getiri sağlamaması durumunda siyaset faizi artı yüzde 3’lük faiz alabiliyordu. Yani yüzde 12 faiz. Artık Merkez Bankası kararıyla yüzde 3’lük üst hudut kaldırıldı. Bundan sonra bankalar KKM’ye para yatıranlara yüzde 9 artı istediği kadar faiz uygulayabilecek. Böylelikle yaklaşık 1,5 trilyon liradan 1 trilyon 370 milyar liraya gerileyen KKM hesaplarından kaçış önlenebilecek. Bu yolla KKM seçeneğinin tekrar canlandırılması bekleniyor.
Özetle, “faiz sebep enflasyon sonuçtur” tezini doğrulamak için yüzde 9’a indirilen tabela faiziyle piyasayı yönlendirmenin mümkün olmadığı görüldü. Bundan sonra piyasa adım adım kendi kaidelerinde işlemeye başlayacak. Seçimlerin akabinde gelecek artırımlarla enflasyon düşüş değil artış sürecine girecek.
Ocak ayındaki enflasyonun yüksek çıkacağını Merkez Bankası Lideri da kabul etti. Zira maaş artırımları anında etiketlere yansıdı. Ziyadesiyle.
Asıl artırımlar Mayıs’tan sonra. Bunu herkes biliyor. Beklenti böyleyken Merkez Bankasının yüzde 22.3’lük enflasyon gayesine ulaşması mümkün görünmüyor…
Bu ortada seçime kadar liralaşmaya devam.
Yurt dışındaki dövizler yurt içine getirilip Türk lirasına çevrilirse fazladan yüzde 2 prim ödenecek.
KKM’deki özgür faiz ve döviz bozdurmaya ek prim dayanağı doların seçime kadar baskılanacağını gösteriyor. Dövizin seçenek olmaktan çıkarıldığı bir ortamda borsaya yönelişin devam etmesi sürpriz değil…”