Yunan gazetesi, adaların silahsızlandırılması konusunda Yunanistan’ın NATO’daki “sicilinin hiç de iyi olmadığını” belirtti. Söz konusu belgeler, NATO Genel Sekreteri Hastings İsmay’in 7 Şubat 1957’de NATO’daki daimi temsilcilere gönderdiği mektup, Genel Sekreter Joseph Luns’un 8 Mayıs 1980’de dönemin Avrupa Müttefik Kuvvetleri Komutanı (SACEUR) Bernard Rogers’a gönderdiği mektup ve Avrupa Müttefik Kuvvetleri Komutanı James Jones’un, 15 Ağustos 2006’da, Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı’na (SHAPE) “Ege adaları için SHAPE’in izleyeceği politika” ile ilgili talimatlardan oluşuyor.
İLERYÖZ ADASI
İsmay mektubu: “Leros (Türkçesi İleryöz) adası altyapı çalışmaları” başlıklı mektupta 1953 yılında Leros adasında başlayan yakıt, mühimmat ve telekomünikasyon ile ilgili altyapı tesisleri için kabul edilen 482 bin Sterlin değerindeki programın, bu adanın 1947 Paris Antlaşması’nda silahsızlandırılmış olması öngörüldüğünden muhtemel sorunlar yaratabileceği vurgulandı.
To Vima, İsmay mektubunu, Türkiye’nin adaların silahsızlandırılması ile ilgili NATO’daki ilk başarısı olduğunu ima etti.
Luns mektubu: Genel Sekreter Luns’un SACEUR Komutanı Rogers’a gönderdiği mektup, Limni adasındaki askeri altyapı çalışmaları ile ilgili. Mektupta “NATO’nun ihtiyaçları ile birlikte ittifak üyesi ülkeler arasında antlaşmalar (1923 Lozan Antlaşması kastediliyor) ile ilgili hukuki meselelerden kaçınılması gerek. Limni adası da böyle bir vaka” denildi. To Vima, Yunan hükümetinin o dönemde NATO nezdindeki girişimlerinin hiçbir sonuç vermediğini yazdı.
Jones talimatı: SACEUR komutanının talimatında şunlar belirtiliyor: “Silahlandırılmaları antlaşmalarla sınırlanan Ege adaları, NATO’nun barış döneminde askeri tatbikatlarında veya başka faaliyetlerde kullanılmayacak. Limni adasındaki altyapı tesisleri NATO tarafından finans edilmeyecek. Limni adası ve buradaki askeri güçler NATO tatbikatlarına dahil edilmeyecek.”