Bugün insanlığın, dünyanın bize sunduğu bir yıllık doğal kaynakları tükettiği gün olan Dünya Limit Aşım Günü. Global Ayak İzi Ağı’nın 2022 yılına ilişkin datalarına nazaran, 28 Temmuz prestijiyle, dünyanın bir yıl içinde yenilenebilme kapasitesinden fazlasını tüketmeye ve gelecek yıla borçlanmaya başlayacağız.
AA muhabirinin GFN datalarından derlediği bilgilere nazaran, dünyanın doğal kaynakları ve insanların kaynak tüketimi 1961’den itibaren hesaplanırken, insanlık birinci kere 1971 yılında dünyanın üretebildiğinden fazlasını tüketti. Birinci Limit Aşım Günü o yıl 25 Aralık tarihinde gözlemlendi.
Kovid-19 salgını sürecindeki kısıtlamalarla doğal kaynak kullanımının azaldığı 2020 yılı haricinde, çabucak her yıl Limit Aşım Günü daha erken bir güne tekabül etti. Şimdiye kadar yapılan limit aşımları nedeniyle insanlık geleceğe toplam 19 yıllık ekolojik kaynak borçlandı.
1,75 GEZEGEN VARMIŞ ÜZERE BİR TÜKETİM GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ OLACAK
Bu yıl kayıtlara Limit Aşım Günü olarak geçen 28 Temmuz, şimdiye dek kaydedilenler ortasında en erken tarih oldu. Dünyanın bir yıllık kaynaklarının en süratle sona erdiği yıl olan 2022’de doğal kaynaklar 156 gün erkenden tükendi.
GFN’nin, Birleşmiş Milletler istatistiklerine dayandırdığı bilgiler, insanların 2022 yılında ekosistemlerin yenileyebileceğinden tam yüzde 75 daha fazla doğal kaynak kullanmış olacağını ortaya koyuyor. Buna nazaran beşerler bu yıl 1 değil 1,75 gezegen varmış üzere bir tüketim gerçekleştirmiş olacak.
TÜRKİYE’NİN LİMİT AŞIM GÜNÜ 22 HAZİRAN
Biyokapasite, yani doğal kaynaklar açısından en varlıklı ülkelerin başında sırasıyla 1,8 milyar küresel hektar (gha) ile Brezilya, 1,3 milyar gha ile Çin, 1,1 milyar gha ile ABD ve 979 milyon gha ile Rusya geliyor. Lakin bu ülkelerdeki limit aşım günleri de yıl bitmeden evvelki tarihlere tekabül ediyor.
Brezilya’nın limit aşım günü 12 Ağustos, Çin’in 6 Şubat, ABD’nin 13 Mart olarak belirlendi.
107 milyon gha’lık biyokapasitesiyle dünya ülkeleri ortasında 19. sırada yer alan Türkiye’nin limit aşım günü ise 22 Haziran oldu.
Tüm ülkeler ortasında biyokapasite açısından en yoksul ülkelerin başında, 24,4 bin gha ile Güney Pasifik ülkelerinden Cook Adaları gelirken, onu, 53,4 bin gha ile Barbados ve 58,3 gha ile Saint Lucia olmak üzere iki Karayip adası takip ediyor.
Toplam 185 ülkeden sadece 51 ülkenin biyokapasite rezervi mevcutken, geriye kalan 134 ülke kaynak kıtlığıyla karşı karşıya. Dünya nüfusunun yüzde 72’sini oluşturan bu ülkeler, ürettikleri doğal kaynaktan daha fazlasını tüketiyor.
13 GÜN ÖTELENEBİLİR
Doğal Hayatı Muhafaza Vakfından (WWF) yapılan açıklamada, küçük değişikliklerle Limit Aşım Günü’nün ertelenebileceği belirtildi. Alınabilecek en tesirli tedbirlerden birinin araba kullanımını azaltmak olduğu vurgulanan açıklamada “Otomobil kullanımı kaynaklı karbon ayak izi yüzde 50 azaltılıp, bu uzaklığın üçte biri toplu taşıma, kalanı da yürüyerek yahut bisikletle katedilirse Dünya Limit Aşım Günü 13 gün ötelenebilir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Dünyada besin israfı yarı yarıya azaltılırsa Limit Aşım Günü’nün 13 gün daha ileri kaydırılabileceği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Aşırı sıcaklıklar ve buna bağlı artan orman yangınlarıyla çaba ettiğimiz bu devirde kaybettiğimiz ormanları geri kazanarak da bu gidişatı yavaşlatabiliriz. Tüm dünyada 350 milyon hektar orman alanı geri kazanılırsa bu tarihi 8 gün erteleyebiliriz. Bu da geri kazanılacak her 45 milyon hektar orman alanı ile Limit Aşım tarihinin 1 gün ötelenebileceği manasına geliyor.”
Açıklamada görüşlerine yer verilen WWF Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli de “Ülkemizde bir yandan kuraklık, öte yandan sellerle ağır bir formda hissetmeye başladığımız iklim krizi, yetkililerin süratli ve kararlı adımlar atmasını gerektiriyor.” yorumunu yaptı.