Siroz, karaciğer yetmezliği, ölümcül karaciğer kanseri üzere hastalıklara neden olan hepatit virüsleri, milyonlarca insanın hayatını tehdit ediyor. Uzmanlar, bilhassa Hepatit B (HBV), Hepatit C (HCV) ve Hepatit Delta (HDV) virüsleri nedeniyle dünyada 240 milyon kişinin enfekte olduğunu, her yıl 1 milyon 300 binden fazla kişinin, yani “her 2 dakikada bir kişinin”, hepatit virüslerine bağlı bu hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini kaydetti.
28 Temmuz Dünya Hepatit Günü nedeniyle Viral Hepatitle Savaşım Derneği (VHSD) ve Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği (TKAD) tarafından İstanbul’da düzenlenen basın toplantısı ile toplumda hepatit enfeksiyonlarının yarattığı tehlikelere dikkat çekildi, toplumda hepatit tarama programları konusundaki farkındalığın değeri vurgulandı. Toplantıda İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Viral Hepatitle Savaşım Derneği Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği İdare Heyeti’nden İstanbul Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoğlu ile Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji ve Hepatoloji Organ Nakli Merkezi’nden TKAD İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Murat Akyıldız konuşmacı olarak yer aldı.
“2 MİLYON BİREYDE HEPATİT B VAR, YALNIZCA 400 BİNİ FARKINDA”
VHSD Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü ile asıl maksadın, ulusal ve memleketler arası alanda hepatit hastalığı hakkında toplumu bilgilendirmek, farkındalığı artırmak, gözetici tedbirlere dikkat çekmek ve tedavi sistemleri hakkında bilgilendirerek gelecekte viral hepatitleri insanlığı tehdit eden hastalıklar listesinden silmek olduğunu söyledi. Prof. Dr. Tabak, “Tüm dünyada yaklaşık 240 milyon Hepatit B (HBV), 71 milyon da Hepatit C (HCV) taşıyıcısı yahut hastası var. Ülkemizde ise yaklaşık 2 milyon HBV ve 300-400 bin HCV taşıyıcısı yahut hastası olduğu varsayım ediliyor. HCV hastalarımıza teşhis koyulduğunda yüzde 20’sinin ileri evrede, yani siroz basamağında olması çok dramatik bir durum. Tüm dünyada yılda 1.3 milyona yakın kişi HBV ve HCV’nin yol açtığı kronik hepatitlere bağlı komplikasyon olarak gelişen siroz ve karaciğer kanseri nedeniyle kaybediliyor. Ülkemizdeki 2 milyon HBV’li bireyden yalnızca 400 bine yakını durumun farkında. Gerisi, sessiz gittiği için farkında değil. Tedavi muhtaçlığı olan 700 bin şahıstan ise fakat 100-200 bini tedavi altında. Başkalarının de ortaya çıkarılarak tedavi edilmesi gerekiyor. 300-400 bin civarı kronik HBV olgusu var ülkemizde. 100 bin civarına yakını tedavi altında. Ülkemizde 300-400 bin civarında kronik hepatit C hadisesi olduğunu varsayım ediyoruz” dedi.
HEPATİT C, 2 AYLIK TEDAVİ İLE YOK EDİLİYOR
KKAD İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoğlu ise hepatit virüslerinin toplum sıhhatini tehdit eden çok kıymetli risk faktörleri olduğuna vurgu yaparak şunları kaydetti: “Hepatit B virüsü, Delta virüsü ve C virüsü, kronik bir enfeksiyona yol açtığında karaciğerde yavaş yavaş iltihaplanma ile fibrozis yani bağ dokusunun artışıyla karaciğerin sertleşmesi ve karaciğer sirozuna kadar ilerleyen bir süreci başlatıyor. Tedavi edilmedikleri takdirde bu virüslerle olan enfeksiyon, karaciğer sirozu, karaciğer kanseri ve karaciğer yetersizliği ile sonuçlanıyor ve hastalar bu tablo içinde karaciğer nakli olamazlarsa kaybediliyorlar. Ülkemizde 900 bine yakın şahısta karaciğer sirozu ve 80 bin şahısta de karaciğer kanseri var. Bunların yaklaşık 3’te 2’sinde asıl fail, viral hepatitler. Bugün elimizdeki tedavilerle Hepatit B virüsünü artık zararsız hale getirebiliyoruz, Hepatit C virüsünü ise birkaç aylık tedavi ile bedenden büsbütün atabiliyoruz. Hepatit D virüsünün tedavisindeki başarımız biraz daha kısıtlı. Maksadımız, Hepatit C taşıyan herkesi tedavi etmek. Ortalama 2 aylık bir tedavi ile kişi yüzde 98-100 ortasında değişen oranlarda çok yüksek bir muvaffakiyetle hepatitten büsbütün kurtulabiliyor”
“HERKES HAYATINDA EN AZ BİR DEFA HEPATİT TARAMASI YAPTIRMALI”
Hepatit B taşıyan bireylerin ömür uzunluğu sistemli takiplerle izlenmesi gerektiğini ve kişinin karaciğerinde hasar meydana geldiği tespit edilirse tedaviye geçildiğini kaydeden Prof. Dr. Kaymakoğlu, tedaviler aksatıldığında bu hasta kümesinde geri dönülmez hasarlar meydana geldiğini söyledi ve kelamlarını şöyle noktaladı: “Her Hepatit B taşıyıcısını tedavi etmiyoruz. Karaciğer hastalığı var ise onun tedavisinde ağızdan hap biçiminde kullandığımız ilaçlar var. Virüsün üremesini durdurarak onu beden için zararsız hale getirebiliyor bu ilaçlar. Kişi her gün, tertipli kullanmak mecburiyetinde. O nedenle Hepatit B tanısı alanların 3 ila 6 aylık nizamlı denetimlerini kesinlikle yaptırması gerekiyor. Bugün ülkemizdeki Hepatit B taşıyıcılarının ortalama yüzde 25-30’unun nizamlı tedavi alması gerekiyor. 2 milyon kişi olduğunu düşünürsek 600-700 bin hastanın tedavi altında olması lazım. Ancak 2019 yılında tedavi alan hasta sayısı 122 bin, pandemi sonrası bu sayı 2021’de 115 bine düştü. Lütfen her erişkin hayatında en az bir sefer Hepatit B ve C ile ilgili tarama testi yaptırsın. Hala ortamızda yaşayan teşhis almamış kabaca 200 bin kişi var. Yani kanında virüsün ürediği Hepatit C’li hasta var ve biz onları bilmiyoruz. Halbuki teşhis ve tedavi alındığı taktirde yeni bulaşların da önüne geçiliyor”
“COVİD DEVRİ, TEDAVİLERİ DENETİMDEN ÇIKARDI”
TKAD İdare Şurası’ndan Prof. Dr. Murat Akyıldız da Covid-19 pandemisinin takipli hepatit hastalarında takip ve tedavilerin aksamasına neden olduğunu anlatarak bu durumun tehlikelerine dikkat çekti ve şunları söyledi: “Biz dernekler olarak da hastane siyasetleri olarak da bu hastaların telefonla ve tele-tıp metoduyla takip ve tedavilerinin devam etmesini önerdik ve bir kısım hastaya da bilhassa tekrar denetimlere gelmesi konusunda davetlerde bulunduk. Sıhhat Bakanlığı da rapor uzatma konusunda hassas davrandı bu periyotta. Lakin kimi hastalar bu süreçte maalesef ilaçlarını kendileri kesti. Covid-19 hastalığı seyrinde aldıkları ilaçların yanlış bilgilendirme nedeniyle ziyanlı olabileceği ya da hastaneye ulaşma ya da eczaneye ulaşma mevzularındaki sorunlar nedeniyle tedavisiz kaldılar. Pekala bu tedavisiz kalmanın sonuçları ne oldu? Maalesef günde tek tabletle her şey denetim altındayken, birden gelişen ani karaciğer yetmezlikleri ya da tüm tedavi evrelerini geçmiş, nakil ya da başka cerrahi tedavilere de uygun olmayan karaciğer kanserleri ile karşımıza gelmeye başladı bu hastalar”