Çağdaş medya sanatkarı Hakan Yılmaz‘ın obeziteli bireylerin tecrübeleri ve problemlerinden yola çıkarak hazırladığı dijital enstalasyon “Algıdan Farkındalığa: FLUX”, Kadıköy’de bulunan Decollage Sanat Galerisi’nde sergilenmeye başladı.
4 Mart Dünya Obezite Günü vesilesiyle Türkiye Obezite Araştırma Derneği konut sahipliğinde düzenlenen aktiflikte, sanatkarın hastalıkla yaşayan bireylerin tecrübelerini görünür kıldığı yapıtının tanıtımı gerçekleştirildi.
Türkiye Obezite Araştırma Derneği Lider Yardımcısı Prof. Dr. Dilek Yazıcı, projenin obezitenin bir “hastalık” olduğunu göstermeyi amaçladığını belirterek, obezitenin bir hastalık olarak görülmek istenmediği fakat her 5 şahıstan birisinin obezit ya da obezite adayı olduğunu kaydetti.
Yazıcı, “Türkiye, 20 milyon civarı obezite hastasıyla, Avrupa’daki ülkeler ortasında en yüksek orana sahip. Obezite, kişinin hayatını kısaltan ve hayat kalitesini bozan bir hastalık. Şekerden tansiyona kadar birçok hastalığın altında obezite var. Bu aktiflikle, obezitenin kişinin kendi sorunu değil, sistemik bir sorun olduğunu anlatmaya çalıştık.” sözlerini kullandı.
“Obezite, bir kişilik bozukluğu ya da irade yoksunluğu değildir”
Türkiye Obezite Araştırma Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Feray Akbaş, derneğin Dünya Obezite Günü için farklı bir çalışma yaparak, bu sıkıntıya dikkat çekmeyi amaçladığını söyledi.
Akbaş, aktifliğin bu yılki temasının “Obezite bir hastalıktır” olduğunu aktararak, “Amacımız bu türlü bir gün vesilesiyle obeziteyi bir sefer daha gündeme getirmek. Bunun için de kendimize ‘obeziteyi açık açık konuşalım’ sloganını belirledik. Hem farkındalık oluşturmak hem de bu farkındalığı farklı bir bakış açısıyla anlatmayı istedik. Bunun için de bilimle sanatı bir ortaya getiren bu türlü bir çalışmayı hayata geçirdik.” diye konuştu.
“Bu çalışmayla hem obezitenin çok istikametli yapısını vurgulamak hem de bu hastalıkla baş edilip, tahlile ulaşılabileceğini vurgulamayı istek ettik. Obezite, bir kişilik bozukluğu ya da irade yoksunluğu değildir. Karşımızda az yeme ya da antrenmanla giderilemeyecek ve açıklanamayacak biyolojik bir süreç var. Çalışmamız da bu durumu anlatmayı amaçlıyor.”
“Obeziteli bireyler kendi ömür alanlarında zorbalığı uğruyorlar”
Sanatçı Hakan Yılmaz, yapılan çalışmayla derneğin ürettiği bilgileri sanata çeviri etmeye çaba ettiğini lisana getirerek, bu çalışmaların enstalasyon için kıymetli olduğunu vurguladı.
Yapılan araştırmalarda hastalığın ruhsal temelli olduğunun vurgulandığını aktaran Yılmaz, “Burada çok kaliteli içerikler vardı ve bu da beni ziyadesiyle güzel bir halde besledi. Hem araştırmalardan hem de hastalarla yaptığım görüşmelerden, onların tecrübelerini anlamaya çalıştım. Obezite, toplumsal olarak görmezden gelinen bir hastalıktır ve obeziteli bireyler kendi hayat alanlarında zorbalığı uğruyorlar. Ben de bu baskılanma sürecini anlatmaya çalıştım.” dedi.
Yılmaz, yapıtın toplam 4 kısımdan oluştuğunu belirterek, şunları kaydetti:
“İlk kısım ‘Şüphe’, hastalık sürecinin birinci işaretlerine tanıklık ediyor. Sonra buğulu silüetler ve fısıltılarla ‘İç ve Dış Damgalama’ kısmında, toplumsal algı ile ferdî tecrübe ortasındaki tansiyonu görüyoruz. ‘Anlama ve Çaba Çabası’ kısmı, döngüsel kompozisyonlarla hastalık sürecini anlatıyor. Son olarak ‘Şifalanma’ kısmında, dönüşüm ve güzelleşme potansiyelini görselleştiriyoruz.”
“Amacımız empatiyi tetikleyen, tüm duyularla hissedilen bir alan oluşturmaktı”
Küratör Orkide Arya Akkoç da FLUX’un sanatçı-küratör iş birliğiyle ortaya çıkan bir çalışma olduğundan bahsederek, çalışmanın obeziteli bireylerin gerçek tecrübelerinden ilham alan katmanlı bir dijital enstalasyon olduğunu söyledi.
Enstalasyonun çağdaş toplumun karmaşık olgularından birisini “alışılmadık” bir bakış açısıyla ele aldığını vurgulayan Akkoç, “Çağdaş medya sanatkarı Hakan Yılmaz’la birlikte izleyiciyi, hem şahit hem de iştirakçi kılan deneyimsel bir yer oluşturduk. Gayemiz empatiyi tetikleyen, tüm duyularla hissedilen bir alan oluşturmaktı.” değerlendirmesinde bulundu.
Programda ayrıyeten klinik psikolog Dr. Şeniz Ünal, obezite üzerine konuşma yaptı. (AA)