ANKARA (İGFA) – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait Küçük ve Orta Büyüklükteki Teşebbüs İstatistiklerini yayımladı.
Buna nazaran Türkiye’de ilgili mevzuat gereği 250 şahıstan az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı yahut mali bilançosundan rastgele biri 500 milyon Türk Lirasını aşmayan teşebbüsler Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) olarak tanımlanırken, KOBİ’lerde teşebbüs sayısı, çalışan sayısı, ciro, teknoloji kullanımı üzere TÜİK tarafından gerçekleştirilen Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri Araştırmasına ait istatistikler ile Dış Ticaret İstatistikleri, Girişimcilik ve İş Demografisi İstatistikleri, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması ile Türk Patent ve Marka Kurumunun patent müracaat ve tescil istatistikleri kamuoyuyla paylaşıldı.
KOBİ’lerin 2023 yılında toplam teşebbüs sayısının yüzde 99,7’sini oluşturduğu, buna karşılık; istihdamın yüzde 70,5’ini, işçi maliyetinin yüzde 47,9’unu, cironun yüzde 47,4’ünü, üretim bedelinin yüzde 41,6’sını ve faktör maliyetiyle katma pahanın yüzde 40,1’ini oluşturduğu belirlendi.
En fazla ticaret bölümünde faaliyet gösterdiği KOBİ’lerin ekonomik faaliyet sınıflamasında yüzde 36,1’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri bölümünde faaliyet gösterirken, yüzde 15,2’si ulaştırma ve depolama kesiminde, yüzde 12,3’ü ise imalat sanayi dalında faaliyet gösterdiği ortaya çıktı.
KOBİ istihdamı içindeki en yüksek oran ticaret bölümünde oldurken, orta ölçekli teşebbüslerde çalışan başına katma bedel 2023 yılında 615 bin TL olarak gerçekleşti
KOBİ’lerde çalışan başına işçi maliyeti 2023 yılında 149 bin TL olarak gerçekleşti.
İmalat sanayindeki 3 bin 475 KOBİ yüksek teknoloji sınıfında üretim yaparken, KOBİ’lerin büyüklük kümelerine nazaran incelendiğinde; mikro ölçekli teşebbüslerin yüzde 56,7’si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 31,9’u orta-düşük teknoloji, yüzde 10,7’si orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,7’si yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptığı ve buna karşılık küçük ölçekli teşebbüslerde bu oranlar sırasıyla yüzde 50,3, yüzde 30,9, yüzde 17,7 ve yüzde 1,1 iken, orta ölçekli teşebbüslerde yüzde 49,6, yüzde 29,8, yüzde 19,1 ve yüzde 1,5 olduğu ortaya çıktı.
2023 yılında doğum oranı yüzde 15,3 olan KOBİ’lerin 2022 yılında doğan KOBİ teşebbüs sayısının, 2022 yılındaki etkin KOBİ teşebbüs sayısına oranı (girişim doğum oranı) yüzde 16,2 ve 2022 yılında doğan KOBİ teşebbüslerindeki istihdamın, 2022 yılındaki faal KOBİ’lerin toplam istihdamı içindeki hissesi yüzde 7,5 iken, 2023 yılında bu oranlar teşebbüs doğum oranında yüzde 15,3 ve istihdam hissesinde ise yüzde 6,9 olarak gerçekleştiği kaydedildi.
KOBİ’LER TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 35,0’INI GERÇEKLEŞTİRDİ
Bu ortada 2023 yılına ait toplam ihracatın yüzde 35,0’ı, ithalatın ise yüzde 20,0’ı KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildi.
KOBİ’lerin ihracatının yüzde 58,1’i ticaret dalında gerçekleşirken, yüzde 36,7’si ise sanayi bölümünde gerçekleştirildi.
KOBİ’lerin ithalattaki hissesi yüzde 20,0 olurken, ithalatının yüzde 64,0’ü ticaret bölümünde, yüzde 29,2’si ise sanayi kesiminde gerçekleştirildiği belirlendi.
KOBİ’lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat kıymeti 2023 yılında 87 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan paha, 2023 yılında 68 milyar dolara yükseldi.
Ayrıca KOBİ’lerin toplam ihracatının yüzde 49,3’ü Avrupa ülkelerine yapıldığı, KOBİ’ler ithalatının yüzde 48,2’sini Avrupa ülkelerinden, yüzde 42,6’sini ise Asya ülkelerinden yaptığı kaydedildi.
İstatistiki bilgilerde KOBİ’lerin ihracatının yüzde 91,1’ini imalat sanayi eserleri oluşturdu.
KOBİ’ler Ar-Ge harcamalarının yüzde 30,0’ını gerçekleştirdi.
2023 yılında KOBİ’lerin toplam patent müracaat sayısı bin 503 olurken, birebir yıl 445 patent tescil edildiği, KOBİ ölçeklerinde ise 582 patent başvurusu ve 180 patent tescili ile orta ölçekli teşebbüsler birinci sırada yer aldığı ortaya çıktı.